Πρώιμη παιδική ήβη

Αγγελική Θεοδωρίδου • 3 Νοεμβρίου 2021

Πρώιμη παιδική ήβη

Ένα πρόσφατο φαινόμενο που παρατηρείται στις σύγχρονες κοινωνίες είναι η αυξημένη συχνότητα παιδικής «πρώιμης ήβης», η οποία ενέχει τόσο σωματικές όσο και ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις. Είναι σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν κάποια ανησυχητικά σημάδια ώστε να απευθυνθούν έγκαιρα αρχικά στον παιδίατρο και κατόπιν στον παιδοενδοκρινολόγο για τη σωστή αντιμετώπιση της διαταραχής.

Τι είναι η «πρώιμη παιδική ήβη»;
Η «ενήβωση» ή «ήβη» αποτελεί μία φυσιολογική μετάβαση από την παιδική στην ενήλικη ζωή και χαρακτηρίζεται από ενδοκρινολογικές, μορφολογικές και ψυχικές αλλαγές. Ουσιαστικά, κατά την ενήβωση ξεκινάει η σεξουαλική ωρίμανση του παιδιού, που εκδηλώνεται με την ανάπτυξη των δευτερογενών χαρακτηριστικών του φύλλου, όπως είναι η αύξηση των γονάδων (όρχεις , ωοθήκες) και της τριχοφυΐας. Η «πρώιμη ήβη» είναι μία διαταραχή κατά την οποία παρουσιάζεται μία πρόωρη ενεργοποίηση/έναρξη αυτής της διαδικασίας.

Ποια είναι τα ηλικιακά όρια για την «πρώιμη παιδική ήβη» και ποια είναι τα αρχικά συμπτώματα;
Μία «φυσιολογική ήβη» ξεκινάει μετά την ηλικία των 8 ετών στα κορίτσια και μετά τα 9 στα αγόρια. Αν παρατηρηθεί ανάπτυξη των μαστών ή/και τριχοφυΐα στο εφήβαιο σε ηλικίες κάτω των 8 στα κορίτσια ή διόγκωση όρχεων (> 3 cmᶾ) ή/και ανάπτυξη τριχοφυΐας στο εφήβαιο κάτω των 9 στα αγόρια, θα πρέπει να γίνει διερεύνηση για «πρώιμη ήβη».

Που οφείλεται αυτή η πρόωρη έναρξη της εφηβείας;
Η πρόωρη έναρξη της ήβης μπορεί να προκύψει από διάφορους παράγοντες. Ο ψυχοκοινωνικοί παράγοντες είναι σίγουρα σημαντικοί. Δηλαδή τα ερεθίσματα και οι εικόνες από την οικογένεια, την κοινωνία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού έχουν ενοχοποιηθεί για την αύξηση της συχνότητας της διαταραχής. Επίσης, η αφθονία της τροφής στις κοινωνικοοικονομικά προηγμένες χώρες αλλά συγχρόνως και η κακή, ποιοτικά διατροφή έχουν συμβάλει με τη σειρά τους σε αύξηση της συχνότητας. Έτσι, η υπερβαρότητα και η παχυσαρκία ενοχοποιούνται ως αιτιολογικοί παράγοντες καθώς εμπλέκονται στην παραγωγή διαφόρων ορμονών που επηρεάζουν την έναρξη της εφηβείας. Για παράδειγμα, τα αυξημένα επίπεδα «λεπτίνης» (ορμόνη που βρίσκεται στο λίπος) δίνουν σήμα στον εγκέφαλο για την πρώιμη εκκίνηση της ήβης. Άλλοι ενοχοποιητικοί παράγοντες είναι τα φυτοοιστρογόνα και εξωγενείς χημικές ουσίες που βρίσκονται κυρίως σε τροφές φυτικής προέλευσης. Τα γονίδια παίζουν επίσης κυρίαρχο ρόλο. Το κληρονομικό και οικογενειακό ιστορικό θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διερεύνηση της πρώιμης ήβης.

Πώς γίνεται η διάγνωση της «πρώιμης ήβης»;
Αρχικά θα πρέπει να τεκμηριωθεί κλινικά εάν η έναρξη της ήβης είναι όντως πρώιμη. Εάν είναι πρώιμη, πρέπει να υπάρξει περαιτέρω κλινική και εργαστηριακή διερεύνηση για τον αποκλεισμό οργανικών διαταραχών. Τα κέντρα που ελέγχουν την έναρξη της ήβης βρίσκονται στον εγκέφαλο. Επομένως, σε σπάνιες περιπτώσεις κάποιος όγκος ή κύστη του ΚΝΣ μπορεί να έχουν ενεργοποιήσει την «πρώιμη ήβη» (κεντρική πρώιμη ήβη). Υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις στις οποίες όγκοι των ωοθηκών ή των όρχεων παράγουν οιστρογόνα ή ανδρογόνα και έχουμε κλινική εικόνα ήβης που οφείλεται όμως σε περιφερικά αίτια (περιφερική πρώιμη ήβη). Εφόσον λοιπόν αποκλειστούν τα παθολογικά αίτια (ιδιοπαθής πρώιμη ήβη), θα πρέπει να γίνει μια σειρά εξετάσεων για να καθοριστεί το στάδιο της ενήβωσης. Αυτά που ελέγχονται είναι: η οστική ηλικία (με απλή ακτινογραφία του αριστερού καρπού), συγκεκριμένες ορμόνες (γοναδοτροφίνες, στεροειδή του φύλου) και μέσω υπερηχογραφήματος το μήκος της μήτρας και ο όγκος των ωοθηκών.

Το παιδί με πρώιμη ήβη θα πρέπει να ακολουθήσει φαρμακευτική αγωγή;
Υπάρχουν θεραπείες διακοπής της ήβης που δεν εμπεριέχουν κανένα κίνδυνο ή παρενέργειες. Συνήθως με μία υποδόρια ένεση που γίνεται σε άλλοτε άλλο μεσοδιάστημα από 1 έως 3 μήνες, χορηγούμε στο παιδί μία ορμόνη που παράγει και ο ίδιος ο οργανισμός (LHRH), η οποία εμπλέκεται στην έναρξη αλλά και την εξέλιξη της ήβης. Είναι μία ανώδυνη για το παιδί μέθοδος, που θα πρέπει να ξεκινάει αφού επιβεβαιωθεί ότι πρόκειται για πρώιμη ήβη και με τη βεβαιότητα ότι το παιδί πρόκειται θα ωφεληθεί από τη θεραπεία αυτή, είτε όσον αφορά στο τελικό ανάστημα είτε από ψυχοκοινωνικής πλευράς.

Μπορούν οι οικογενειακές συνθήκες να γίνουν το έναυσμα για «πρώιμη παιδική ήβη»;
Το οικογενειακό περιβάλλον παίζει καταλυτικό ρόλο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα παιδιά του 3ου κόσμου που υιοθετούνται σε Ευρωπαϊκές χώρες. Εκδηλώνουν πρώιμη ήβη σε ηλικίες των 6 ή 7 ετών, γεγονός που δείχνει ότι αυτά τα παιδιά βρίσκονται ξαφνικά σε οικογένειες όπου υπάρχει υπερπροσφορά τροφής και φροντίδας και εκδηλώνουν ήβη.

Ποιες επιπλοκές μπορεί να επιφέρει η μη αντιμετώπιση της πρώιμης ήβης;
Η μεγαλύτερη δυσκολία στα κορίτσια είναι η πρόωρη εμφάνιση της εμμήνου ρύσης. Είναι μία κατάσταση που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα καθώς θα επηρεάσει το τελικό ανάστημα του παιδιού. Εάν έχουμε έναρξη της ήβης (έναρξη στήθους) ενώ το ύψος του παιδιού είναι κάτω από 1.30 cm, τότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το τελικό του ύψος να μη ξεπεράσει το 1.55 cm. Επιπρόσθετα, η εμφάνιση εμμήνου ρύσης πριν από τα 7 έτη επιφέρει τεράστια ψυχολογική επιβάρυνση στο παιδί.
Όσον αφορά στα αγόρια, οι επιπτώσεις της πρώιμης ήβης είναι οι ίδιες με τα κορίτσια, τα αίτια όμως είναι συχνότερα παθολογικά και για το λόγο αυτό χρειάζεται πιο ενδελεχής διερεύνηση. Στα αγόρια είναι επίσης πιο συχνή η «καθυστέρηση της ήβης», η οποία όμως έχει και αυτή τις αρνητικές συνέπειές της.

Υπάρχει τρόπος να προλάβουμε την έναρξη μίας «πρώιμης ήβης»;
Μεγάλη σημασία έχει η τακτική παιδιατρική παρακολούθηση των παιδιών, τουλάχιστον σε ετήσια βάση, ακόμη και μετά το πέρας των παιδικών εμβολιασμών. Συχνά, οι γονείς απευθύνονται στο γιατρό όταν πλέον η «πρώιμη ήβη» βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, πράγμα το οποίο κάνει τη θεραπεία πιο δύσκολη και την αποτελεσματικότητά της μικρότερη. Και στην περίπτωση της πρώιμης ήβης, η πρόληψη είναι και η καλύτερη θεραπεία.

Είναι τελικά η «πρώιμη παιδική ήβη» συχνή διαταραχή;
Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο της πρώιμης ήβης κυρίως στα κορίτσια και ίσως αυτό να οφείλεται στην αύξηση της παχυσαρκίας, ιδιαίτερα στη χώρα μας. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια με παχυσαρκία που εμφανίζουν πρώιμη αδρεναρχή με εμφάνιση τρίχωσης στο εφήβαιο και τις μασχάλες πριν από την ηλικία των 8 ετών, στη συνέχεια έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών με διαταραχές εμμήνου ρύσεως, υπερτρίχωση και ακμή.

Από Αγγελική Θεοδωρίδου 15 Νοεμβρίου 2023
Τι είναι η γαστρεντερίτιδα; Η γαστρεντερίτιδα είναι μια κοινή ασθένεια που προκαλεί ναυτία, εμέτους, διάρροιες και κοιλιακό άλγος. Συνήθως διαρκεί λίγες ημέρες και είναι ήπιας έως μέτριας βαρύτητας. Τα περισσότερα παιδιά αναρρώνουν στο σπίτι με κατάκλιση, κατανάλωση υγρών και κατάλληλη δίαιτα. Πιο συχνά προσβάλλονται τα βρέφη που δεν θηλάζουν και τα νήπια σε παιδικούς σταθμούς. Τι προκαλεί την γαστρεντερίτιδα; Η γαστρεντερίτιδα οφείλεται στην προσβολή του στομαχικού ή/και του εντερικού βλεννογόνου από λοιμογόνους παράγοντες (ιούς, βακτήρια ή παράσιτα) που προκαλούν φλεγμονή. Στα παιδιά, οι ιοί είναι η πιο κοινή αιτία γαστρεντερίτιδας. Ο ροταϊός προκαλεί τις περισσότερες περιπτώσεις γαστρεντερίτιδας στα παιδιά. Σχεδόν όλα τα παιδιά θα εμφανίσουν γαστρεντερίτιδα από αυτόν τον ιό μέχρι τα 5 τους χρόνια. Ως γαστρεντερίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί και η τροφική δηλητηρίαση. Μπορεί να οφείλεται σε τρόφιμο μολυσμένο ή που δεν έχει μαγειρευτεί σωστά. Η τροφική δηλητηρίαση οφείλεται συνήθως σε μικρόβια ( σαλμονέλλα, κολοβακτηρίδιο κ.α) ή σε παράσιτα (λιστέρια, λάμβλια κ.α). Συνήθως η γαστρεντερίτιδα μεταδίδεται εύκολα από την άμεση επαφή μολυσμένου ατόμου με υγιές και συχνά εκδηλώνονται επιδημίες. Επιπλέον ένα παιδί μπορεί να νοσήσει αν: Έρθει σε επαφή με μολυσμένο αντικείμενο ή μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια αγγίξει το φαγητό ή το στόμα του. Μοιραστεί φαγητό με κάποιον που νοσεί. Διαβιεί με κάποιον που έχει μολυνθεί, ακόμη και αν το άτομο αυτό δεν νοσεί. Τέλος σε κάποιες περιοχές με κακή υγιεινή νερού, η νόσος μπορεί να μεταδοθεί μέσω μολυσμένου νερού. Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας; Τα συνήθη συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας είναι ο εμετός και η διάρροια. Πολλά παιδιά εμφανίζουν επίσης πυρετό. Υπάρχουν ωστόσο διάφοροι συνδυασμοί συμπτωμάτων και άρα τύποι γαστρεντερίτιδας. Πόνος στην κοιλιά και έμετοι για λίγα 24ωρα Πολλοί έμετοι, πόνος στην κοιλιά, σε 1-2 24ωρα διάρροιες Πόνος στην κοιλιά και διάρροιες Μόνο διάρροιες για πολλές μέρες ή εβδομάδες Όλα τα παραπάνω με ή χωρίς πυρετό. Όταν τα παιδιά έχουν πολλές διάρροιες ή εμέτους σε σύντομο χρονικό διάστημα εμφανίζουν απώλεια υγρών και ηλεκτρολυτών και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση. Η αφυδάτωση, αν δεν αντιμετωπισθεί κατάλληλα, μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς πολλές από τις φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Πώς γίνεται η διάγνωση της γαστρεντερίτιδας; Η διάγνωση της γαστρεντερίτιδας είναι κλινική με βάση τα συμπτώματα. Συνήθως δεν απαιτούνται εργαστηριακές εξετάσεις. Αν υπάρχει έντονο κοιλιακό άλγος και ιδιαίτερα αν δεν συνυπάρχει διάρροια, η κλινική εξέταση θα πρέπει να αποκλείσει χειρουργικές καταστάσεις που υποδύονται τη γαστρεντερίτιδα και κυρίως τη σκωληκοειδίτιδα. Εάν ένα παιδί έχει επηρεασμένη γενική κατάσταση ή έχει αίμα ή βλέννη στα κόπρανα, μπορεί να χρειαστούν αιματολογικές εξετάσεις ή εξέταση κοπράνων για να διαπιστωθεί αν υπάρχει αφυδάτωση και να διερευνηθεί ο πιθανός αιτιολογικός παράγοντας. Πώς αντιμετωπίζεται η γαστρεντερίτιδα; Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τη γαστρεντερίτιδα και τα περισσότερα παιδιά μπορούν να θεραπευτούν στο σπίτι. Το παιδί με γαστρεντερίτιδα πρέπει να παραμείνει ενυδατωμένο με σταδιακή αναπλήρωση υγρών. Τα παιδιά με πιο σοβαρή αφυδάτωση μπορεί να χρειαστούν θεραπεία στα επείγοντα περιστατικά ή στο νοσοκομείο. Το συνηθέστερο λάθος που γίνεται κατά την αντιμετώπιση των εμέτων (λόγω του φόβου της αφυδάτωσης) είναι αμέσως μετά τον εμετό να δίνουμε στο παιδί να πιει νερό ή άλλα υγρά και μάλιστα σε μεγάλη ποσότητα. Η χορήγηση νερού ή άλλης τροφής θα πρέπει να αρχίσει περίπου 2 ώρες μετά τον τελευταίο έμετο. Προτείνεται η ενυδάτωση να γίνεται σταδιακά και με πολύ μικρές ποσότητες (πρακτικά δίνουμε ένα κουταλάκι του γλυκού κάθε 3-5 λεπτά για τις επόμενες 2-3 ώρες). Ιδανικά αν το βρέφος ή το νήπιο είναι δεκτικό προτείνεται αντί νερού η χορήγηση ηλεκτρολυτικού διαλύματος (στα φαρμακεία κατόπιν συνεννόησης με τον παιδίατρο). Γενικά τις πρώτες ώρες δεν συστήνεται η χορήγηση στερεάς τροφής για να επιτρέψουμε στο στομαχικό βλεννογόνο να ανακάμψει και να σταματήσουν οι έμετοι. Η επανασίτιση γίνεται με μικρές ποσότητες στην αρχή υγρών και κατόπιν στερεών τροφών τουλάχιστον για ένα 24ωρο. Συχνό λάθος πχ η χορήγηση μεγάλης ποσότητας νερού κατά τη διάρκεια της νύχτας (επειδή το παιδί διψάει και κλαίει) που οδηγεί σε εκ νέου ενεργοποίηση των εμέτων. Μετά τις πρώτες ώρες, μπορούμε να ξεκινήσουμε στο παιδί ελαφρά διατροφή, όπως κοτόσουπα, ρύζι, ζυμαρικά, γιαούρτι, πατάτα, καρότο, φρυγανιές, κράκερς, ψωμί, κασέρι, μήλο, μπανάνα αποφεύγοντας τα υπόλοιπα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια. Να σημειωθεί ότι τροφές με πολλά λιπαρά ή ζάχαρη μπορούν να επιδεινώσουν τις διάρροιες. Σε περιπτώσεις με έντονο διαρροϊκό σύνδρομο, προτείνεται η αποχή από το γάλα ιδιαίτερα σε νήπια άνω των 2 ετών γιατί συχνά οι γαστρεντερίτιδες προκαλούν προσωρινή δυσανεξία στη λακτόζη. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν προτείνονται γάλατα ελεύθερα λακτόζης. Για βρέφη και νήπια που θηλάζουν, ο μητρικός θηλασμός συνεχίζεται κανονικά. Σε 2-3 24ωρα και εφόσον η γενική κατάσταση του παιδιού είναι καλή, θα πρέπει να επανέλθουμε στην φυσιολογική διατροφή του. Αν η γενική κατάσταση του παιδιού δεν έχει βελτιωθεί, θα πρέπει να υπάρχει εκ νέου επικοινωνία με τον παιδίατρο. Εφόσον υπάρχει πυρετός, μπορεί να χορηγηθεί παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη. Αν οι έμετοι δεν το επιτρέπουν, ο πυρετός μπορεί να αντιμετωπισθεί με πρακτικά μέσα (κομπρέσες, χλιαρό μπάνιο). Δεν δίνουμε αντιεμετικά ή αντιδιαρροϊκά φάρμακα στα παιδιά, εκτός αν συστηθεί από τον παιδίατρό σας. Το παιδιά παραμένουν εκτός σχολείου ή παιδικού σταθμού μέχρι να περάσουν τουλάχιστον 24 ώρες χωρίς εμετούς ή πυρετό και να έχουν βελτιωθεί οι διάρροιες. Πότε πρέπει το παιδί να εξετασθεί από τον παιδίατρο; Όταν: Δεν μπορεί να καταναλώσει υγρά για αρκετές ώρες. Δεν αποβάλλει αρκετά ούρα (περισσότερο από 4-6 ώρες για βρέφη και 6-8 ώρες για τα μεγαλύτερα παιδιά). Έχει σημάδια αφυδάτωσης, όπως κλάμα με λίγα ή καθόλου δάκρυα, ξηροστομία ή σκασμένα χείλη, αίσθημα ζάλης, υπνηλία. Έχει υψηλό πυρετό (πάνω από 39). Έχει αίμα στα κόπρανα ή στον εμετό. Εμφανίζει εμέτους για περισσότερες από 24 ώρες ή οι διάρροιες δεν βελτιώνονται μετά από αρκετές ημέρες. Η βαριά αφυδάτωση είναι πιο πιθανό να συμβεί σε βρέφη κάτω των έξι μηνών, πρόωρα ή χαμηλού βάρους, σε βρέφη που δεν θηλάζουν, σε βρέφη με πολλούς εμέτους και σε βρέφη με περισσότερα από 6 επεισόδια έντονης διάρροιας στο 24ωρο. Μπορεί να προληφθεί η γαστρεντερίτιδα; Η γαστρεντερίτιδα είναι ιδιαίτερα μεταδοτική νόσος. Ο καλύτερος τρόπος για να προληφθεί η ασθένεια είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης των αιτιολογικών παραγόντων: Ο πιο σημαντικός τρόπος αποφυγής της μετάδοσης είναι η εκπαίδευση της υγιεινής των χεριών. Τα χέρια θα πρέπει να πλένονται για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα με σαπούνι και νερό. Το πλύσιμο των χεριών επιβάλλεται ιδιαίτερα μετά τη χρήση του μπάνιου και πριν από την προετοιμασία ή την κατανάλωση φαγητού. Άλλος τρόπος αποφυγής της μετάδοσης είναι η απολύμανση των επιφανειών ιδιαίτερα στους παιδικούς σταθμούς με ένα καθαριστικό που σκοτώνει ιούς και βακτήρια. Όσον αφορά στην τροφική δηλητηρίαση, ακολουθούμε τις οδηγίες για την ασφάλεια των τροφίμων για να αποφύγουμε την είσοδο βακτηρίων και ιών σε τρόφιμα και ποτά.  Ο έγκαιρος εμβολιασμός των βρεφών με όλα τα συνιστώμενα εμβόλια είναι ένα σημαντικό προληπτικό μέτρο για την προφύλαξη και για την γαστρεντερίτιδα (το εμβόλιο έναντι του ροταϊού προστατεύει από τη νόσο σε ποσοστό πάνω από 90%).
Βήχας
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 24 Οκτωβρίου 2022
Ο βήχας είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα για το οποίο απευθύνονται οι γονείς στον παιδίατρο, ιδιαίτερα για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας και κατά τους χειμερινούς μήνες.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 15 Σεπτεμβρίου 2022
Πόσο ύπνο χρειάζεται ένα βρέφος μέχρι τον 1ο χρόνο; Πού πρέπει να κοιμάται ένα νεογνό/βρέφος; Τι είναι το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών (Sudden Infant Death Syndrome, SIDS);
Περιστατικά-οξείας-ηπατίτιδας-άγνωστης-αιτιολογίας-στα-παιδιά
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 28 Απριλίου 2022
Από την 1η Ιανουαρίου 2022 έχουν καταγραφεί στο Ηνωμένο Βασίλειο 114 περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας αδιευκρίνιστης αιτιολογίας, που εντοπίστηκαν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 16 ετών.
Βρεφικοί κολικοί ή κολικοί 1ου τριμήνου
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 10 Φεβρουαρίου 2022
Οι κολικοί 1ου τριμήνου αποτελούν την χωρίς εμφανή οργανική αιτία κλινική οντότητα που χαρακτηρίζεται από έντονο κλάμα ή ανησυχία τουνεογνού/βρέφους και διαρκεί περισσότερο από 3 ώρες την ημέρα,τουλάχιστον 3 ημέρες την εβδομάδα και για πάνω από 3 εβδομάδες.
Οξεία μέση ωτίτιδα στα παιδιά
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 1 Φεβρουαρίου 2022
Οξεία μέση ωτίτιδα ονομάζουμε την οξεία φλεγμονή του μέσου ωτός που έχει ως συνέπεια τη συλλογή υγρού ή πυώδους εκκρίματος στο τμήμα του αυτιού που βρίσκεται πίσω από την τυμπανική μεμβράνη.
Αντιμετώπιση της λειτουργικής δυσκοιλιότητας
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 22 Ιανουαρίου 2022
Με τον όρο λειτουργική δυσκοιλιότητα στην παιδική ηλικία αναφερόμαστε στην οικειοθελή κατακράτηση των κοπράνων μετά από τον αποκλεισμό υποκείμενου οργανικού νοσήματος.
Βάδιση στις μύτες των ποδιών- Ιδιοπαθείς δακτυλοβάμονες
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 21 Δεκεμβρίου 2021
Κατά μέσο όρο, τα βρέφη κατακτούν τη δεξιότητα της βάδισης γύρω στον πρώτο χρόνο της ζωής (συνήθως από τον 10ο έως και τον 16ο μήνα). Ωστόσο η διαδικασία της βάδισης δεν τελειοποιείται εξαρχής και τα μικρά νήπια περιστασιακά περπατούν στις μύτες των ποδιών τους μέχρι και τις αρχές του 2ου έτους της ζωής.
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 2 Δεκεμβρίου 2021
1. Μπορεί το παιδί μου (5 -11 ετών) να κάνει το εμβόλιο έναντι της COVID-19; 2. Είναι οι παρενέργειες του εμβολίου COVID-19 οι ίδιες και στα παιδιά; 3. Άρα, πρέπει να εξετάσω το ενδεχόμενο να εμβολιάσω το παιδί μου για την COVID-19;
Στάσεις-θηλασμού
Από Αγγελική Θεοδωρίδου 2 Δεκεμβρίου 2021
Το νεογέννητο ήδη από τη στιγμή του τοκετού είναι σε θέση να αναζητήσει το μαστό της μητέρας και να καταφέρει ενστικτωδώς να κάνει τις πρώτες θηλαστικές κινήσεις.
Περισσότερα Άρθρσ